Stymulacja polisensoryczna
Stymulacja polisensoryczna, to celowe kształtowanie bodźców w celu wywołania zaplanowanych wrażeń i uczuć. Zaburzenia w funkcjonowaniu analizatorów zakłócają, a często uniemożliwiają dzieciom nabywanie nowych doświadczeń i umiejętności.
Rolą metody stymulacji polisensorycznej jest usprawnianie wszystkich zmysłów: czucia proprioceptywnego, dotyku, węchu, smaku, wzroku, słuchu, – czyli tworzenie globalnego, wielozmysłowego obrazu danego pojęcia. Dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną oraz innymi zaburzeniami proces uczenia się i nabywania wszelkich umiejętności jest niezwykle utrudniony.
Dlatego stymulacja wielozmysłowa, pomagająca im w odbiorze wrażeń zmysłowych z otaczającego ich świata oraz z ich ciała, stanowi dla nich metodę zajęć edukacyjnych.
Ćwiczenia stymulacyjne są proste, nawiązują do wczesnych dziecięcych czynności i doświadczeń poznawczych, zaś materiały stosowane podczas zajęć są łatwo dostępne.
Przykładowe ćwiczenia i materiały wykorzystywane w stymulacji:
- czucia proprioceptywnego (wewnętrznego): stanie na równoważni, huśtanie w kocu, podskoki na materacu, trampolinie, bujanie w topku rehabilitacyjnym;
- zmysłu dotyku: masowanie całego ciała dłońmi terapeuty, pocieranie dłoni (innych części ciała) przedmiotami o różnorodnej fakturze, wielkości, twardości i kształcie, przesypywanie materiałów sypkich np. piasku, ziaren zbóż, zabawy w wodzie, manipulowanie tworzywami przekształcalnymi: ziemią, masą solną, plasteliną, ciastoliną, gliną i innymi masami przekształcalnymi itp.
- zmysłu węchu: wąchanie artykułów spożywczych, podawanie do wąchania buteleczek z zawartością substancji zapachowych z jednoczesnym nazywaniem zapachów (mięta, perfum itp.). Rozpoznawanie zapachu oliwki przed masażem, mydła przed myciem
i innych zapachów np. kosmetyków; - zmysłu smaku: smakowanie potraw, rozpoznawanie pokarmów na podstawie smaku, różnicowanie smaku słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego;
- narządu wzroku: dostarczanie bodźców wielobarwnych (wystrój sali, środki dydaktyczne), wyodrębnianie figury z tła, rozpoznawanie osób, zwierząt i przedmiotów na obrazkach, rozpoznawanie kolorów; wodzenie wzrokiem za zabawką świetlną, przedmiotem o intensywnym kolorze (np. czerwony, różowy) przesuwanym w polu widzenia dziecka, wodzenie wzrokiem za światłem latarki, obserwacja kolorowych świateł o różnym natężeniu;
- narządu słuchu: słuchanie szelestów, szumów, dźwięków wydawanych przez ludzi, zwierzęta, przedmioty, rozróżnianie ich, lokalizowanie źródła dźwięku, słuchanie dźwięków instrumentów muzycznych.