Metody pracy

AAC, czyli Augmentative and Alternative Communication, oznacza komunikację alternatywną i wspomagającą. Komunikacja alternatywna znajduje zastosowanie dla osób pozbawionych umiejętności mówienia, zaś komunikacja wspomagająca oznacza komunikację wspierającą, uzupełniającą dla osób, które w sposób niewystarczający posługują się mową. AAC to zarówno gesty, jak i różnego rodzaju systemy obrazkowe. W związku z tym, że w naszym przedszkolu nie wszystkie dzieci potrafią porozumiewać się w sposób werbalny, wykorzystujemy różne systemy AAC, aby pomóc im komunikować się z otoczeniem.

Makaton

System Makaton składa się z dwóch rodzajów znaków: manualnych – gesty i graficznych – symbole. Symbole są szczególnie przydatne osobom, które z powodu obniżonej sprawności motorycznej nie są w stanie wykonywać znaków manualnych. Symbole są proste i łatwe do zapamiętania. Są to rysunki liniowe, ilustrujące znaczenie określonych pojęć. Zostały tak zaprojektowane, aby można było narysować je ręcznie. Makaton zawiera słownictwo podstawowe, które obejmuje pojęcia dnia codziennego, i słownictwo dodatkowe, czyli pojęcia, które są rozszerzeniem i uzupełnieniem słownictwa podstawowego. Każde pojecie (ze słownictwa podstawowego lub dodatkowego) wspierane jest odpowiednim znakiem manualnym i znakiem graficznym, więc liczba gestów i symboli odpowiada ilości pojęć. Gesty i symbole mogą być stosowane łącznie lub rozdzielnie, mogą także być łączone z innymi systemami AAC.

Picture Communication Symbols (PCS)

System składa się z około 9000 kolorowych obrazków symbolizujących wiele pojęć: przedmioty, czynności, cechy, uczucia, stany emocjonalne, stosunki przestrzenne. Niektóre symbole zostały przygotowane w kilku wariantach, aby użytkownik mógł wybrać odpowiedni dla siebie. Wiele z nich jest przedstawionych w wersjach mniej i bardziej abstrakcyjnej, co pozwala dobrać symbol zgodnie z potrzebami dziecka.

Piktogramy

System zawiera około 1300 znaków. Są to rysunki przedstawiające białe sylwetki na czarnym tle. W większości rysunki przedstawiają realne przedmioty, miejsca postacie. Czynności przestawione są za pomocą postaci wykonujących dane czynności. System zawiera także symbole prostych cech, sytuacji społecznych, stosunków przestrzennych. Ze względu na duży kontrast i czytelność system jest przydatny dla osób z zaburzeniami percepcji wzrokowej.

W naszej pracy z użytkownikami AAC wykorzystujemy pomoce tradycyjne takie jak książki komunikacyjne, tablice kontekstowe, tablice wyboru, jak również komunikatory, na których można odtwarzać wcześniej nagrany głos.

Na podstawie materiałów szkoleniowych projektu „Rozumieją nas” – www.rozumiejanas.edu.pl

 

 

Zaburzenia w funkcjonowaniu analizatorów zakłócają, a często uniemożliwiają dzieciom nabywanie nowych doświadczeń i umiejętności. Rolą metody stymulacji polisensorycznej jest usprawnianie wszystkich zmysłów: czucia proprioceptywnego, dotyku, węchu, smaku, wzroku, słuchu, tak by umożliwić dzieciom zintegrowane, wielozmysłowe poznawanie świata.

Ćwiczenia stymulacyjne są proste, nawiązują do wczesnych dziecięcych czynności i doświadczeń poznawczych, zaś materiały stosowane podczas zajęć są łatwo dostępne.

Przykładowe ćwiczenia służące stymulacji:

• czucia proprioceptywnego (wewnętrznego): stanie na równoważni, huśtanie w kocu, podskoki na materacu, trampolinie, bujanie w topku rehabilitacyjnym;
• zmysłu dotyku: masowanie całego ciała dłońmi terapeuty, pocieranie dłoni (innych części ciała) przedmiotami o różnorodnej fakturze, wielkości, twardości i kształcie, przesypywanie materiałów sypkich np. piasku, ziaren zbóż, zabawy w wodzie, manipulowanie tworzywami przekształcalnymi: ziemią, masą solną, plasteliną, ciastoliną, gliną, itp.
• zmysłu węchu: wąchanie artykułów spożywczych i innych zapachów np. kosmetyków;
• zmysłu smaku: smakowanie potraw, rozpoznawanie pokarmów na podstawie smaku, różnicowanie smaku słodkiego, kwaśnego, słonego, gorzkiego;
• narządu wzroku: dostarczanie bodźców wielobarwnych (wystrój sali, środki dydaktyczne), wyodrębnianie figury z tła, rozpoznawanie osób, zwierząt i przedmiotów na obrazkach, rozpoznawanie kolorów;
• narządu słuchu: słuchanie szelestów, szumów, dźwięków wydawanych przez ludzi, zwierzęta, przedmioty, rozróżnianie ich, lokalizowanie źródła dźwięku.

 

 

„Poranny Krąg” odwołuje się do metod stymulacji polisensorycznej. Celem zajęć jest dostarczanie dzieciom określonej ilości i jakości bodźców sensorycznych pobudzających zmysły do działania. Spotkanie w kręgu przynosi dziecku poczucie bezpieczeństwa, przyjemność i zadowolenie, stanowi okazję do spotkania terapeuty i dzieci jako równych sobie partnerów, sprzyja rozwojowi komunikacji oraz budowaniu relacji między osobami.

Wszystkie etapy zajęć wykonywane są w stałej, zawsze takiej samej kolejności, dzięki czemu dzieci uczą się identyfikować działania i przewidywać zdarzenia.

Komunikowanie się z dzieckiem wykracza poza sferę tylko werbalną, obejmuje całą osobę ze wszystkimi jej możliwościami percepcyjnymi - pobudza do działania umysł oraz emocje i uczucia.

Podstawą tworzenia programu Porannego Kręgu jest świat przyrody – żywiołów, barw, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych i termicznych.

Każdej porze roku przyporządkowane są właściwe jej atrybuty:

• kolor (żółty, biały, niebieski,  zielony, czerwony zapach (lawendowy, miętowy, cytrynowy, różany);
• smak (krem orzechowy, miętowe talarki lub herbata, cytryna, wiśniowa konfitura);
• instrument (dzwony rurowe, dzwonki, trójkąt, bębenek, grzechotka z piaskiem);
• głoska („e”, „a”, „o”, „i”);
• żywioł (powietrze, lód, ziemia, ogień).

Na przykład w jesiennym Porannym Kręgu stosuje się: kolor żółty, zapach lawendowy, krem orzechowy, dzwony rurowe, wokalizuje się głoskę „e” i rozwiewa strumieniem powietrza z wentylatora kolorowe liście.

 

 

Podstawowym celem metody jest rozbudowanie aktywności dziecka niepełnosprawnego, zachęcanie go do działania, przejawiania własnej inicjatywy. Działania terapeutyczne oparte są na tworzeniu okazji do doświadczania i nabywania podstawowych informacji o sobie, co następuje w toku wykonywania sekwencji ćwiczeń ruchowych. Specjalnie opracowanym przez twórców metody ćwiczeniom towarzyszy muzyka. Stanowi ona istotny element wszystkich programów, bowiem każde działanie zaczynają i kończą określone dźwięki. Ćwiczenia składające się na dany program aktywności następują po sobie według stałego schematu, co czyni zajęcia dla dziecka przewidywalnymi  i bezpiecznymi.

Aktywność ruchowa sprzyja kształtowaniu świadomości swojego ciała, pozwala również nawiązywać bliski kontakt emocjonalny z innymi osobami.

Ćwiczenia z zastosowaniem Programów Knillów są lubianą przez dzieci formą ekspresji.

 

 

Program „Original Play” –Pierwotna zabawa– jest programem profilaktycznym, korekcyjnym i strategicznym, skierowanym na produktywne zmiany, rozwój i zdrowie. Wykorzystuje moc pierwotnej zabawy w aktywizowaniu naturalnych mechanizmów rozwoju i zdrowia.

„Original Play” jest procesem psychologicznym i fizjologicznym. Jest połączeniem aspektów poznawczych, emocjonalnych, uczuciowych oraz sensoryczno- motorycznych w procesie uczenia się. Jest procesem, który jedynie poprzez praktykę może zostać zrozumiany i rozwinięty.

„Original Play” dąży do:

• POPRAWY RELACJI zarówno między indywidualnymi osobami, jak i w grupie poprzez zastąpienie agresji i przemocy w relacjach międzyludzkich uprzejmością i miłością,
• zapewnienia KAŻDEMU DZIECKU poczucia bezpieczeństwa i miłości.

„Original Play”, m.in.:

• prezentuje alternatywę dla agresji i przemocy, bez potrzeby użycia siły, przy jednoczesnym zachowaniu poczucia własnej wartości i nie naruszaniu tego poczucia u innych,
• stwarza bezpieczną przestrzeń dla wyrażenia agresji fizycznej, czy słownej, umożliwiając jednocześnie bezpieczne jej przekształcenie,
• tworzy optymalne warunki dla rozwoju kreatywności, rozwoju osobistego i uczenia się,
• zwiększa możliwości adaptacji w zmieniających się warunkach życia.

 

• 

 

Terapia integracji sensorycznej to inaczej uczenie mózgu prawidłowej integracji (odbierania i przetwarzania) danych sensorycznych. Opiera się na oddziaływaniu terapeutycznym na poszczególne zmysły: wzroku, słuchu, smaku, dotyku, węchu, równowagi, czucia głębokiego. W zakresie tych zmysłów mogą występować u dzieci różnego rodzaju deficyty. Niektóre z dzieci będą „potrzebowały” tzw. dostymulowania, inne – odwrażliwienia. W tej sytuacji, uczenie się jest cechą indywidualną, gdzie każde dziecko ma inne potrzeby i różne możliwości rozwojowe. Jest to brane pod uwagę przy przygotowaniu programu terapeutycznego dla dziecka.

W czasie zajęć wykorzystuje się specjalistyczny sprzęt (m.in. liny, huśtawki). Ponieważ terapia prowadzona jest  w formie zabawy, dzieci chętnie uczestniczą w  zajęciach.

Diagnoza procesów integracji sensorycznej dzieci z niepełnosprawnością intelektualną opiera się głównie na wybranych próbach testu Obserwacja Kliniczna, wnikliwej obserwacji dziecka w czasie zajęć i funkcjonowania w codziennych sytuacjach oraz wywiadu z rodzicem dziecka.

 

 

Kontakt z muzyką wpływa na wielostronny rozwój dzieci, jest źródłem aktywności twórczej, stymuluje do autoekspresji, rozwija zdolności poznawcze oraz motorykę. Wpływa korzystnie na stan emocjonalny, uspokaja lub pobudza i aktywizuje.

W czasie zajęć wykorzystywane są różne formy i techniki muzykoterapii:

• odreagowująco-wyobrażeniowe;
• relaksacyjne;
• komunikatywne;
• kreatywne.

W pracy z dziećmi stosuje się muzykoterapię w formie receptywnej (słuchanie muzyki) oraz aktywnej (grę na instrumentach, improwizacje ruchowe przy muzyce, śpiew, taniec).

Działania muzyczne wyzwalają aktywność dzieci, w sposób naturalny pozwalają osiągnąć sukces. Wpływają na podniesienie samooceny i uzyskanie akceptacji grupy. Radość i uśmiech są ich nieodłącznym elementem.

 

 

Dzięki funduszom z Europejskiego Funduszu Socjalnego nasze przedszkole otrzymało Salę Doświadczeń Świata. Cały sprzęt z tym związany został założony w klasie „różowej”, ale korzystają z niego wszystkie przedszkolaki.

Takie zajęcia prowadzone w całkowitym zaciemnieniu powodują u dzieci wiele radości. Za każdym razem oczekiwaniu na włączenie kolejnego urządzenia towarzyszy ekscytacja. I gdy nagle w kolumnie bąbelkowej pojawia się światło i płyną kolorowe bańki na twarzach dzieci rozpościera się szeroki uśmiech. Każdy chce podejść, dotknąć i posłuchać odgłosów płynących z kolumny. Te wrażenia można spotęgować podłączając dodatkowo kaskadę światłowodową, czyli mnóstwo miękkich plastikowych przewodów, które świecą. Tu trzeba wspomnieć, że kolory w obu tych urządzeniach mogą być zmieniane w dwojaki sposób – przez panel sterowania bądź kolorową kostkę.

Pojawiające się barwy mogą być jednocześnie takie same w kolumnie i kaskadzie, jeśli są sterowane jednym urządzeniem, bądź inne w przypadku, gdy jedno sterowane jest panelem a drugie kostką. Dzieciom sprawia wiele radości rzucanie kostką i zmiana barwy na wylosowaną.

Kolejno możemy włączyć panel UV, który powoduje, że wszystko co białe świeci się intensywnie dzięki ultrafioletowej lampie. Dołączone jest do tego lustro, w którym dzieci mogą się przeglądać oraz kolorowe przewody, które również delikatnie się świecą po podłączeniu.

Ponadto możemy obserwować różne ciekawe obrazy, które są puszczane z płyt na rzutniku światła. I tak możemy obejrzeć „Podwodny świat”, „Pogodę”, „Zabawki”. Ta część zajęć powoduje, że dzieci są bardzo pobudzone. Każdy próbuje dotknąć obrazu, słychać okrzyki radości, oklaski.

Na koniec można położyć się na materacu i przy dźwięku muzyki relaksacyjnej obserwować kolorowe światła odbijające się od kuli lustrzanej.

Sala Doświadczeń Świata umożliwia w szerokim zakresie stymulację zarówno wzrokową jak i słuchową. Rozwija wyobraźnię dzieci, pobudza ekspresję. Pozwala na to by przedszkolaki w ciekawy sposób mogły się zrelaksować.

 

 

Dogoterapia jest jedną z metod stosowanych w usprawnianiu dzieci uczęszczających do naszego przedszkola. Zajęcia z udziałem psów, prowadzone są przez terapeutki z Fundacji „Przyjaciel”.

Towarzystwo psów podczas zajęć sprawia, że dzieci chętniej uczestniczą we wszystkich proponowanych ćwiczeniach i dłużej się koncentrują. Na tych zajęciach panuje atmosfera wesołej zabawy. Dzieci baraszkują z psami, ale uczą się też wykonywać czynności opiekuńcze. Chętnie karmią zwierzęta, nalewają im wodę do misek, szczotkują im sierść, a także prowadzą na smyczy. Dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać psy, ich części ciała, przybory i zabawki. Wielką przyjemność sprawia im przytulanie się do psów, kiedy mogą odczuć ciepło ich ciała oraz szorstkość sierści. Psy w pełni akceptują dzieci, dając im pogłaskać się, pociągnąć za ucho lub ogon, a nawet włożyć palec do pyska. Reagują również na każdy sygnał do zabawy. Wytrwale biegają za piłką, cierpliwie stoją, gdy dzieci przechodzą im pod nogami, posłusznie wykonują polecenia „siad”, „daj głos” . Podczas zajęć z udziałem psów dzieci są czują się bezpiecznie, ponieważ psy doskonale spełniają się w roli terapeuty i przyjaciela.

 

 

Zajęcia z logorytmiki prowadzone są wspólnie przez logopedę i muzykoterapeutę. Ich forma i przebieg dostosowane są ściśle do potrzeb dzieci. Zajęcia prowadzone są w formie grupowej.

W przebiegu zajęć wykorzystywane są ćwiczenia mające na celu:

• doskonalenie aparatu oddechowego;
• usprawnianie narządów artykulacyjnych;
• wyzwalanie swobodnej ekspresji głosowej i werbalnej;
• rozwijanie możliwości głosowych dzieci podczas ćwiczeń rytmicznych, prób wokalizacji głosek, sylab, wyrazów, piosenek;
• ćwiczenie rozumienia mowy;
• kształtowanie i doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała;
• kształtowanie i rozwijanie koordynacji słuchowo-ruchowo-werbalnej poprzez rytmizowanie mowy, wykorzystanie gestodźwięków i instrumentów muzycznych.

Wszystkie ćwiczenia logopedyczne ilustrowane są muzyką improwizowaną przez muzykoterapeutę. Wykorzystywane w czasie logorytmiki piosenki zawierają prosty, bliski dziecku tekst, często wykorzystujący wyrazy dźwiękonaśladowcze, co pozwala na uczestnictwo we wspólnym śpiewie nawet dzieciom o niskim poziomie rozwoju mowy.

W trakcie ćwiczeń wykorzystywane są różnorodne pomoce: bańki mydlane, chusteczki, wiatraczki, lekkie papierowe przedmioty, materiały naturalne: liście, piórka. Dzięki nim dzieci mają możliwość obserwowania efektów własnych działań (np.: dmuchania), co mobilizuje je do podjęcia wysiłku i wielokrotnego ich powtórzenia.

 

 

W przedszkolu prowadzimy zajęcia z dziećmi z wykorzystaniem Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Ćwiczenia opierają się na twórczym wykorzystaniu ruchu i bliskim kontakcie z dzieckiem.

Celem zajęć jest wspomaganie rozwoju dziecka poprzez:

• rozwijanie świadomości schematu własnego ciała /poznanie własnego ciała i integracji poszczególnych jego części/
• nawiązywanie bliższych relacji za pomocą ruchu i dotyku,
• rozwijanie świadomości przestrzeni i działania w niej w poczuciu bezpieczeństwa i zaufania do siebie,
• rozwój pozytywnego stosunku do siebie i otaczającej rzeczywistości,
• współdziałanie w grupie i wzmacnianie własnej inwencji oraz poczucia pewności siebie.